जगातील सर्वात मोठे नदीतील बेट असलेल्या माजुली येथे अनेक देशांतील कलाकार मुखवटा बनवण्याची कला शिकण्यासाठी येत आहेत. आसाममध्ये ६०० वर्षांपूर्वी विकसित झालेल्या या कलेने माजुलीला पर्यटन स्थळाचा दर्जा मिळवून दिला आहे. येथील 'श्री श्री चामगुरी सत्र'मध्ये या कलेचे प्रशिक्षण दिले जाते. हे ठिकाण पाहण्यासाठी देश-विदेशातून हजारो पर्यटक येतात. वास्तविक, ही कला परंपरागत जपली गेली आहे. त्यामुळे ते बनवणारे बहुतेक कारागीर हे या कलेशी पिढ्यानपिढ्या जोडलेले आहेत. ते स्वतः विविध प्रकारचे मुखवटे बनवतात आणि पर्यटकांना ते बनवण्याचे प्रशिक्षणही देतात. चामगुरी सत्राचे ज्येष्ठ कलाकार गौतम भुईंया सांगतात – या कलेचे प्रशिक्षण घेण्यासाठी येणाऱ्यांची संख्या दरवर्षी वाढत आहे. लोक ही कला फक्त १ ते २ महिन्यांत शिकतात. त्यामुळेच त्याची लोकप्रियता वाढली आहे. दरवर्षी ३० ते ५० लोक परदेशातून ही कला शिकण्यासाठी येतात. यामध्ये विशेषतः इस्रायल, जर्मनी आणि ऑस्ट्रेलियातील विद्यार्थ्यांचा समावेश आहे.
मुखवटा कलेमध्ये, बहुतेक मुखवटे हे रामायण आणि महाभारत यांसारख्या महाकाव्यांतील पात्रांचे असतात. कारागीर पारंपारिकपणे प्राणी आणि पक्ष्यांचे मुखवटे देखील तयार करतात. या कलेला जीआय टॅग मिळाल्यानंतर तिची लोकप्रियता आणखी वाढली आहे. बेटावरील प्रत्येक गावात, कारागीर केवळ ही कला शिकवत नाहीत, तर शिकाऊंना त्यांच्या घरी आश्रय देखील देतात.
दैनिक भास्कर ०६/०१/२०२५